Toezicht op duurzaamheid kan niet zonder de sociale invalshoek

Agem energietransitieJan Engels* is commissaris bij de Achterhoekse Groene Energie Maatschappij (Agem) en projectleider koeltebeleid bij Klimaatverbond Nederland. Zijn werk en zijn toezichthouderschap vullen elkaar dus mooi aan. Marjolein Baghuis, de docent van De Erkende Toezichthouder die de verdiepingsmodule Toezicht op maatschappelijke transities geeft, had een gesprek met hem over de relatie tussen toezicht, leiderschap en duurzaam ondernemen en de aspecten die je daarbij vooral niet moet vergeten.

Toezicht op de maatschappelijke rol

Energietransitie is het thema van het dagelijks werk én van het commissariaat van Jan Engels, maar het abstractieniveau van beide verschilt. “In mijn werk ben ik meer met de inhoud bezig en als commissaris richt ik mij vooral op de rol van de organisatie in de maatschappij en het toezicht daarop”, legt Jan uit.  “Het is voor mij een fijne manier om maatschappelijk betrokken te zijn en het biedt me een mooie afwisseling met mijn werk.

Inbreng toezicht nieuwe stijl

toezicht op duurzaamheidAgem is in 2013 door gemeenten opgericht als energiecoöperatie. In 2020 zijn naast acht gemeenten ook vijftien lokale coöperaties aangesloten bij Agem. Deze uitbreiding was aanleiding voor professionalisering van de governance. Met zijn passie voor en zijn werk in de energietransitie kwam Jan Engels al snel in beeld voor een plaats in de eerste Raad van Commissarissen, zeker door de combinatie met zijn achtergrond als wethouder. “Eerlijk gezegd wel via het old boys network,” geeft hij lachend toe. “Maar na de opleiding van De Erkende Toezichthouder die ik volgde, breng ik wel het nieuwe toezicht mee.”

Naast planet en profit ook aandacht voor people

Bij een energiecoöperatie ligt de focus uiteraard op de energietransitie en het klimaat (planet), bij uitstek thema’s met een grote maatschappelijke relevantie en dito impact. Tevens moet de organisatie als bedrijf financieel gezond blijven (profit), om ook op de lange termijn positieve impact te kunnen realiseren voor het klimaat. Daarnaast is er nog een aspect dat aandacht verdient. Duurzaamheid gaat meestal over de groene kant ervan, maar Jan Engels voegt daar nog een invalshoek aan toe, die voortvloeit uit zijn levensmotto.

Perspectief bieden

toezicht en perspectief op duurzaamheidJan licht toe: “Voor mij gaat leiderschap over het bieden van perspectief. Om de energietransitie op te schalen, is daarom ook aandacht nodig voor de sociale kant van duurzaamheid, voor de factor people. Als we ons alleen maar richten op de mensen die toch wel kunnen en willen, dan gaat de transitie niet snel genoeg. Voor mij is het pas duurzaam – en ‘volhoudbaar’ – als iedereen de kans heeft om mee te doen. Zonder goed leiderschap lukt je dat niet. Je zult een doorzicht naar de toekomst moeten geven om mensen in beweging te krijgen en iedereen mee te kunnen nemen in de transitie.”

Verbind duurzaamheid aan de strategie

Om het thema duurzaamheid op de kaart te zetten en het mogelijk te maken om er toezicht op te houden, raadt Jan toezichthouders aan het onderwerp te koppelen aan de bedrijfsstrategie: “Als de organisatie bezig is met de strategie en de bijbehorende omgevingsanalyse, is dit een heel natuurlijk onderwerp om ook daaraan invulling te geven. Bij de vraag welke factoren impact hebben op de lange termijn van de organisatie, kun je niet om duurzaamheidsthema’s heen.

duurzaamheid toezicht en perspectiefBlijven de juiste grondstoffen voorradig? Kunnen we de juiste mensen en financiering aantrekken? Welke impact willen we realiseren? Voer als RvC dus echt een inhoudelijke discussie, zodat de bestuurder het als strategisch belang gaat zien en niet als een ‘moetje’ van de RvC of van buitenaf opgelegd. En zie er vervolgens op toe dat het thema ook als zodanig geborgd wordt in de strategie en de (jaar)plannen.”

Een commissaris duurzaamheid mag geen ‘excuustruus’ zijn

draagvlak toezicht en duurzaamheidAls toezichthouder moet je toetsen of het inbedden van het thema duurzaamheid en maatschappelijke impact echt gedragen wordt binnen de organisatie. Daarvoor is het nodig in gesprek te blijven. Zowel binnen de RvC als met de bestuurder. “Duurzaamheid is niet alleen een specialisatie die je in deze tijd in elke RvC belegd moet hebben, maar een volwaardig onderwerp waarbij het van belang is dat je er allemaal achter staat. Alleen dan blijf je met de volledige RvC goede vragen stellen en kun je het maatschappelijke belang van buiten naar binnen brengen.”

Ook aan de slag met duurzaamheid, maatschappelijke impact en lange termijn waardecreatie in je rol als toezichthouder/commissaris?
Schrijf je dan in voor onze verdiepingsmodule Toezicht op maatschappelijke transities

Heb je vragen, stel ze gerust en neem contact op met Caroline Wijntjes.

 

Jan Engels* Jan Engels, commissaris bij Agem en projectleider koeltebeleid
bij Klimaatverbond Nederland

 

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *