Wanneer je nieuwe wegen in wilt slaan, zijn er verschillende zaken belangrijk bij je overwegingen: wat heb ik ervoor nodig, wat kan ik bijdragen, vind ik het leuk en wat krijg ik ervoor terug? Dat geldt ook voor het toezichthouderschap. Je kijkt naar je expertise en ervaring, zet je competenties op een rijtje, leest je in en voert verkennende gesprekken. Parallel daaraan kijk je naar wat organisaties in deze tijd nodig hebben.
Alle zeilen bijzetten
Wat er bij organisaties uitspringt, is dat we met z’n allen voor grote veranderopgaven staan. Als samenleving in z’n geheel en ook als individuele organisatie. Dat betekent niet alleen het nodige voor de structuren in organisaties, maar heeft ook impact voor de cultuur. We weten allemaal dat de algemeen menselijke reactie op verandering in eerste instantie vaak niet enthousiast is.
Ook voor RvT’s en RvC’s betekent dat nogal wat. Veel RvT’s bestaan uit een mix van toezichthouders klassieke stijl en nieuwe stijl. Dat kan een uitdaging zijn, zeker in een dynamische omgeving en een context van verandering. Alle zeilen moeten dan bijgezet worden om ervoor te zorgen dat je samen een goed team bent en blijft. Kortom, juist dán hebben RvT’s vernieuwingskracht nodig.
Profieloverstijgend
Hoe kun je als toezichthouder deze behoefte aan vernieuwingskracht mobiliseren om goed toezicht te blijven houden? Wat heb je nodig om invulling te geven aan die vernieuwingskracht? We hebben dat in vijf principes uitgelegd.
Het gaat namelijk verder dan bijvoorbeeld weten of je generalist bent of specialist. Je gaat op een andere manier naar je eigen talenten kijken.
Principe 1 – Kansen zichtbaar en tastbaar maken
Wij horen van organisaties wel de wanhoopskreet: ‘Er gebeurt zoveel. Het is een worsteling om een ordening aan te brengen; er zijn technische ontwikkelingen, de ICT-mogelijkheden breiden zich uit en ook duurzaamheid vraagt onze aandacht.’
Als toezichthouder is het in zo’n situatie van belang dat je de impact en kansen voor vernieuwing specifiek voor de organisatie kunt duiden. En weet je met kennis, inzicht en het voeren van de juiste discussies een ordening aan te brengen, en adviezen te geven die tastbaar zijn.
Principe 2 – Kracht van de mensen in de organisatie kennen
Vernieuwing gaat gepaard met verandering. Vaak ook met een cultuurverandering. Het is dus nodig om te weten wat veranderingen doen met mensen. Waar gaat het geruisloos en waar schuurt het? En hoe toets je de veranderkracht van de organisatie als geheel? Timing en tempo zijn daarbij van groot belang. Is de bestuurder zich dat voldoende bewust? En hoe verhoudt zo’n vernieuwingsproces zich tot deadlines binnen de organisatie?
Principe 3 – Weten wat de positie van de organisatie is
Het is belangrijk om niet alleen de organisatie goed te kennen, maar ook inzicht te hebben in het eindbeeld en de positie ten opzichte daarvan. Weten welke stappen haalbaar zijn en welke belangen er spelen binnen het afgesproken tijdspad, hoort daar ook bij. De verschillende fasen van veranderprocessen, van begin tot eind, hebben dus geen geheimen meer voor een toezichthouder met vernieuwingskracht.
Principe 4 – Kracht van informatie kennen
Goede communicatie bij veranderingen is een kunst op zich. Implementatie van vernieuwingen vraagt een doordachte communicatiestrategie. Medium, moment, dosering, toon, aandacht voor alle lagen in de organisatie; het zijn allemaal aspecten die, mits goed ingezet, een krachtig middel vormen om de organisatie mee te krijgen. Het gaat er dus niet alleen om of die informatie jou als toezichthouder wel bereikt, maar ook dat je toetst of de communicatie verloopt zoals de bestuurder zich had voorgenomen.
Principe 5 – Oog hebben voor borging
Een veel voorkomende valkuil bij het doorvoeren van vernieuwingen is het gebrek aan borging ervan in de organisatie. Het gaat dus niet alleen om het monitoren en ondersteunen van de beweging als RvT, maar een toezichthouder moet er ook op toezien dat de continuïteit van vernieuwingen gewaarborgd is in de staande organisatie.
Tot slot
Je ziet dat deze vijf principes de traditionele portefeuilles voor toezichthouders zoals ICT, HRM, juridische zaken of financiën overstijgen. Wat je rol ook is binnen een RvT, als je kennis van en ervaring met veranderprocessen hebt, is dat een bijzonder waardevolle competentie voor organisaties die voor een grote veranderopgave staan. Herken je jezelf erin? Dan ben je als (aankomend) toezichthouder van harte welkom bij De Erkende Toezichthouder!
Nadere informatie en meer data voor ‘Op weg naar Nieuw Toezicht’ vind je bij onze diensten, evenals data en locaties. Je kunt je ook meteen inschrijven.
Heb je vragen, stel ze gerust en neem contact op
met Caroline Wijntjes.