Het zal je vast niet ontgaan zijn: de tijd van de begroting vaststellen is aangebroken. En het is aan jouw RvT om op die begroting een finale klap te geven. Een gesprek tussen je RvT en de bestuurder mag niet ontbreken, evenals je kritische blik op de begroting. We gaan dieper in op de rol van de RvT en je krijgt handvatten om dit besluitvormingsproces waardevoller in te richten.
Wat zijn de uitgangspunten van de begroting? Met welke ontwikkelingen is rekening gehouden bij het opstellen hiervan? Vind je dat jouw RvT voldoende rekening heeft gehouden met de dynamiek van de organisatie? Het is je taak als toezichthouder om erop toe te zien dat externe ontwikkelingen terug te vinden zijn in de begroting.
Duik nóg dieper in de materie
Is digitalisering bijvoorbeeld een thema dat hoog op de RvT-agenda staat? Ga na wat de impact daarvan is op de organisatie en of daar voldoende rekening mee is gehouden. Is duurzaamheid (ook) het onderwerp dat speelt binnen de organisatie… ga na of we te maken krijgen met regels van buitenaf die de organisatie en het toezicht worden opgelegd. Denk aan concrete vragen als:
- Wordt er voldoende rekening gehouden met de arbeidsmarkt?
- Kunnen we aan goed geschoold personeel komen?
- Is dat personeel ook daadwerkelijk in staat om die zaken die we willen realiseren voor elkaar te krijgen?
Actueel en eveneens belangrijk is het volgen van de geopolitieke ontwikkelingen. Stel als RvT vragen als:
- Wat is de impact van trends die op de organisatie afkomen?
- Raken die de organisatie waarop je toezicht houdt?
- De thema’s waarop we toezicht houden, welke impact hebben die op de begroting?
- Heeft de bestuurder daar een goed verhaal bij?
Wees alert
Als de bestuurder zegt: ‘Dit of dat speelt niet bij ons…’, dan is dit juist een mooi signaal naar de RvT om extra op te letten. Wat vaak vergeten wordt, is dat veel zaken die het komend jaar spelen, worden bepaald door de keuzes die het jaar ervoor door de organisatie gemaakt zijn. In hoeverre maakt de organisatie nog impact? Zijn we als RvT nog steeds betekenisvol? Kijk naar thema’s en trends die gekoppeld zijn aan de financiën, en waar je met de bestuurder de dialoog over aangaat. Het is goed om samen te beoordelen of het toezichtkader nog past binnen de nieuwe ontwikkelingen. En of jullie je toezicht moeten herijken.
Het controleren van de bestuurder speelt daarin ook een rol. Vaak zie je dat een deel van die controletaken aan de financiële commissie van de RvT worden gedelegeerd. Terwijl de RvT moet weten, wat er gebeurt en speelt in de financiële commissie. iedere toezichthouder moet daar zelf beeld en gevoel bij hebben, en dit bijvoorbeeld kunnen uitleggen aan externe partijen. We zien geregeld dat hier te weinig aandacht voor is. De bestuurder was te optimistisch of wist het zelf allemaal niet. Wees dit voor, en stel de bestuurder vragen als: tegen welke dilemma’s ben jij aangelopen bij het maken van de begroting? Als de RvT weet hoe bepaalde afwegingen gemaakt zijn, dan kun je dat meenemen in je goed- of afkeuring.
De klok tikt door
We zien dat veel organisaties hun leningen moeten herfinancieren. Bijna alle organisaties worden met een hogere rente geconfronteerd. De vraag die gesteld moet worden, is: wordt daar voldoende rekening mee gehouden in de begroting? De studenten- en rentelasten gaan gigantisch toenemen. Kan de organisatie die toenemende rentelast dragen? Het is van belang dat de levensvatbaarheid van de organisatie op langere termijn geborgd is. Als je nu al voorziet dat de organisatie over twee jaar in de problemen komt, dan moet je als toezichthouder vandaag nog in actie komen.
Tijdens de verdiepingsmodule Toezicht op leer je effectief toezicht houden op financieel gedrag, data en informatie. Ook werk je het toetsingskader uit op een manier die werkt voor jouw RvT. Neem bij vragen contact op met Caroline Wijntjes.