Over hoe je controle houdt over je eigen optreden
Laatst vertelde een toezichthouder van naam en faam mij: “Hoe komt het toch dat er een grote groep toezichthouders en commissarissen zit, die denken dat ze het allemaal wel weten, maar toch écht verkeerd bezig zijn?”
Vrijwel iedereen die toezicht houdt, ervaart op zeker moment twijfel, machteloosheid of onzekerheid. Zo erger jij je bij tijd en wijle toch aan een collega toezichthouder, of je voelt je machteloos over de bestuurder omdat hij je de juiste informatie niet geeft, of je bent onzeker of je nu in moet grijpen.
Ik noem ze ‘commissaris 2.0’, mensen die al jarenlang toezichthouder zijn, genoeg situaties in de raad hebben meegemaakt, maar te weinig zelfreflecterend vermogen hebben of zich onvoldoende zelfbewust zijn van hun eigen optreden en mogelijkheden.
Of laatst, toen iemand op Twitter vertelde dat hij naar zijn RvT vergadering ging en ik opmerkte: “Ik hoop dat je waarde hebt kunnen toevoegen als toezichthouder”. Zijn antwoord was: “Moeilijk zoiets over jezelf te zeggen”. Een zelfbewuste, succesvolle toezichthouder wéét dat hij waarde toevoegt, en ook dát kun je in alle bescheidenheid vertellen.
Zo las ik onlangs in de krant: “Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat bedrijven die echt werk maken van goed bestuur, tot 8% meer rendement maken.” Tel uit je winst, en dat bedoel ik zowel letterlijk vertaald in euro’s als menselijk gezien! Een succesvolle toezichthouder kent zichzelf door en door. Zo ben je een collega waar veel beroep op wordt gedaan. De raad vertrouwt je niet alleen, er wordt daadwerkelijk naar jou geluisterd én er wordt wat gedaan met jouw adviezen. Je merkt dat de anderen zich graag aan jou spiegelen. Toch ben je gewoon jezelf gebleven. Je weet welke competenties als toezichthouder je in huis hebt, en waar je nog kan groeien. Ook jij hebt zo nu en dan je twijfels, maar je coach begrijpt je en geeft jou de juiste inzichten mee om zelfbewust en succesvol op te treden in de raad. Kortom je weet dat je de basiskwaliteiten voor commissaris 3.0 in huis hebt. Nu nog verder doorgroeien in het vak!
Het probleem is niet de twijfels, machteloosheid, irritaties of de onzekerheid. Die zijn relatief makkelijk weg te nemen. Wat toezichthouders vooral parten speelt is dat ze denken dat ze succesvol toezicht houden. Maar er zijn dan veronderstellingen die vaak niet kloppen, en als sneeuw voor de zon verdwijnen als je kritisch doorvraagt. Of ze geven ronduit toe dat ze niet weten of ze waarde toevoegen, maar doen er niets aan. Eigenlijk weten ze ook niet goed waar je dat nu aan af kan meten. En zelfevaluaties gaan over het algemeen niet diep genoeg. En dat is niet alleen jammer, het kan ook schade opleveren.
Een ander probleem is dat ze het toezichthouderschap of commissariaat zien als een bijbaan, en niet als een vak. Neem je dat niet serieus, dan wil je niet reflecteren en heb je ook geen coach nodig. Je blijft als toezichthouder stil staan in je ontwikkeling.
En als je dat toestaat, dan gaat je op een dag hetzelfde overkomen als bijvoorbeeld de voorzitter van de RvT bij de COA Loek Hermans. In de Volkskrant las ik een interview met Adjiedj Bakas, voormalige lid van de RvT bij de COA. Ik citeer: ‘Maar waarom heeft hij, als lid van de raad van toezicht, dan niet ingegrepen? ‘Dat hadden we moeten doen. Maar we kwamen slechts vier keer per jaar bij elkaar; dan was er voor dat soort dingen weinig tijd.’
Maar ook De Nederlandse Bank wilde een individuele beoordeling van de bestuurders en commissarissen van Nederlandse banken, die daarop vervolgens boos werden.
Het betekent in beide situaties dat anderen over jou gaan oordelen. Wees dat voor, en beoordeel jezelf met hulp van buitenaf!
Wat er voor nodig is, is dat je een bewuste keuze gaat maken in wat voor toezichthouder je wilt zijn. De ontwikkelingen op het gebied van professionaliseren gaan best wel hard. Zo zal de generatie van de old-boys in korte tijd snel afnemen en komt er een nieuwe generatie toezichthouders binnen. Ook de concurrentie bij sollicitaties neemt steeds meer toe. En als je veel langer wacht dan blijf je een commissaris 2.0. Daar is niets mis mee, als je daarvoor kiest. Maar wil je de komende jaren toezichthouder of commissaris blijven, dan sta je nu voor die keuze. Mijn advies is: investeer in je beroep als toezichthouder en neem een coach in de arm, vooral eentje die expert is op het gebied van toezicht houden.
De Erkende Toezichthouder is expert op het gebied van het individueel faciliteren van toezichthouders en commissarissen 3.0. Dat doe ik door je te laten ervaren wat het is om waarde toe te voegen, en niet meer te worstelen met toezicht houden. Wil je een goede relatie met de bestuurder? Wil je jouw ervaringen en kennis delen op zo’n manier dat het wordt geaccepteerd? Wil je alle informatie die nodig is om tot een goed oordeel te kunnen komen? Door je te coachen op de succesfactoren, die van belang zijn bij een effectief en plezierig commissariaat of toezichthouderschap, krijg je succes en doe je er daadwerkelijk toe.
Laat het niet zo ver komen dat anderen je ongewild gaan beoordelen. Wil jij jezelf beoordelen als toezichthouder? Of wil jij je daadwerkelijk onderscheiden van je vele ‘collega-concurrenten’ bij sollicitaties? Wil je weten of je de juiste competenties in huis hebt en erkend worden? Neem dan contact met me op.
Waardeer je dit artikel? Geef het door via LinkedIn of Twitter @CaroWijn of geef een reactie hieronder. Dank je wel!