Toezichthouders moeten minder toezichtfuncties hebben, dat was de gedachte achter de wet Irrgang. Dan kunnen ze zich écht verdiepen in hun RvT, en tegelijkertijd kan het old boys network worden opengebroken.
De vraag is of het hier eigenlijk gaat over de kwantiteit of de kwaliteit van het toezicht.
Bovendien kent de wet ongewenste effecten en vele uitzonderingen. Ik hoor niet alleen toezichthouders hierover discussiëren, maar ook maatschappelijk groeit de kritiek.
Kwantiteit of …
Toch vind ik het effect van deze wetgeving minder relevant. Waarom? Uiteindelijk gaat het niet om de kwantiteit maar om de kwaliteit van het toezicht houden. Want je toegevoegde waarde is tegenwoordig steeds meer zichtbaar.
Die kwaliteit bepaal je in principe zelf (met je RvT). Toezichthouders ‘nieuwe stijl’ nemen hun verantwoordelijkheid, zijn ondernemend en handelen professioneel. Dat betekent o.a. proactief reageren op maatschappelijke ontwikkelingen.
Kwaliteit?
In het huidige tijdsgewricht zie je dat maatregelen die gericht zijn op structuren en organisaties er steeds minder toe doen, maar juist de mensen centraal komen te staan.
Op dit moment begeleid ik verschillende raden van toezicht van het klassieke model naar het model van het Nieuwe Toezicht. Mensen die niet uit zijn op een machtspositie, maar veelal de kracht in hun eigen rol en die van de RvT willen ontdekken.
Dan komt het er uiteindelijk op neer dat je effectief wilt zijn en de kwaliteit van je toezicht op een hoger plan wilt brengen.
Donders en Sommers onderscheiden in hun boek ‘Meesterschap’
naar analogie van het oude gildesysteem vijf fasen
Wat er beslist nodig is om de kwaliteit van het toezicht te verhogen is dat er sterke aandacht komt voor de inhoud van het vak. In de termen van Donders en Sommers aansluiten bij fase 3.
In de verschuiving naar het Nieuwe Toezicht, zie je in het vak namelijk nieuwe aandachtsgebieden opkomen:
- Weet jij hoe je toezicht houdt op de waarden van de organisatie?
- Weet jij hoe toezicht houdt op de kwaliteit van de producten of diensten?
- Weet jij hoe je toezicht houdt op Informatie Technologie?
- Weet je hoe je toezicht houdt op Human Resources?
- Weet jij hoe je toezicht houdt op social media?
- Weet jij hoe je toezicht houdt op MVO?
- Weet jij hoe je toezicht houdt op samenwerkingsvormen
Het betekent voor vele toezichthouders dat ze moeten (om)schakelen, en anders leren kijken naar het toezicht op hun organisatie. Om te ontdekken dat niet alleen andere informatie nodig is, maar ook een andere verbinding.
Daarom herhalen wij de basisopleiding Op weg naar Nieuw Toezicht, waarin het (om)schakelen van ‘klassiek’ naar ‘nieuw’ toezicht centraal staat. Een primeur in Nederland!
In een drieluik krijg je voldoende handvatten in handen, om je toezicht te vernieuwen in je eigen RvT. Voor toezichthouders en aankomende toezichthouders die zich inhoudelijk willen verdiepen in de mogelijkheden van het Nieuwe Toezicht.
Heb jij tips voor andere toezichthouders over hoe jij (om)schakelt naar het Nieuwe Toezicht? Deel ze dan hieronder.
Toezichthouden impliceert dat je een beeld moet hebben van de gewenste toestand waar de organisatie in al haar onderdelen zich moet bevinden cq naar toe gaat om gezond en met succes te opereren in het krachtenveld van de markt.
Mij helpt het altijd om volgens het model van de Franse driehoek een analyse te maken, zoals dat ook in de leergang marketing op Insead wordt gedoceerd.
Het is een driehoek met op de de hoekpunten “de 3 C’s”
– je klanten (de consument)
– jouw mededingers in de markt (de concurrentie)
– de eigen bedrijf (de company)
De leiding van de organisatie moet daar diepgaand inzicht in hebben en antwoord kunnen geven op de de dynamiek van de volgende vragen:
– hoe waarderen jouw klanten jouw diensten en producten en jouw organisatie
– wat vinden jouw klanten van de producten en diensten van de concurrenten
– hoe kijkt de concurrent tegen jouw bedrijf aan en wat doen zij om beter te zijn
– wat zijn jouw plannen om de de markt te winnen en marktaandeel te behouden en of te verwerven. En hoe mobiliseer je dat je eigen organisatie.
De marketing is altijd topprioriteit en is de objectfunctie voor alle andere disciplines in het bedrijf. De bedrijfsrapportages moeten erop ingericht zijn. Het Hr beleid. De productie en dienstverlening. Het productontwerp en de reclame etc. Hier komen ook de waarden van de organisatie aan de orde.
Vanuit die marktanalyse kan een visie voor de toekomst worden gemaakt. Een de leiding zal na akkoord van de stakeholders voorwaarde scheppend moeten handelen om die visie van doen te maken. Een visie die overigens dynamisch bijgesteld moet worden als er signalen uit de driehoek komen. Goede leiders blinken uit in daadkracht en creativiteit om die visie te ontwikkelen en te implementeren.
Toezichthouders zullen dat proces niet zelf moeten uitvoeren, maar wel moeten kunnen beoordelen of dat met een optimaal niveau van perfectie gebeurt. Aan de bel trekken wanneer er signalen komen dat het niet goed gaat/ dreigt te gaan. Toezichthouders moeten daarom de informatie organiseren waarmee zij de juiste graadmeters krijgen om een oordeel te kunnen vormen. Zij zullen met name een sterk early warning protocol moeten inrichten en afdwingen. Want zonder informatie kan er geen adequaat toezicht zijn hoe we het bedrijf in winstvaarwater houden.