We geven het misschien niet graag toe, maar vrijwel iedere toezichthouder voelt zich wel eens angstig of bang. Je bent bang dat je een verkeerd besluit neemt in de raad, met misschien wel vérstrekkende gevolgen.
Dat is zeker niet ondenkbaar bij risicovolle en complexe zaken zoals (de)fusies (denk aan Amarantis Onderwijsgroep) of financiële producten (zoals derivaten bij woningcorporatie Vestia) of bij heel grote investeringen.
En als dat niet goed gaat je daar aansprakelijk voor gesteld kunt worden. Dit was eind vorig jaar inderdaad het geval toen het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) zeven oud-commissarissen van woningcorporatie SGBB aansprakelijk stelde voor 39 miljoen euro.
Maar het begint natuurlijk al op veel kleinere schaal. Immers kleine voortekenen zijn dan het signaal. Zoals de klant die ik laatst coachte, die bang was om in te grijpen, want welk gedoe haalde hij zichzelf daarmee wel niet op de hals.
Of gewoonweg omdat je bang bent iets verkeerd te zeggen in de raad, dat geheel afwijkt van de mening van de anderen. Bang dat dit niet geaccepteerd wordt of nog erger dat je niet serieus genomen wordt.
Of een voorzitter die sterk stuurt op de agenda, is bang dat hij iets niet goed doet of dat zijn ego schade oploopt.
Maar ook op een ander niveau kan angst je als toezichthouder parten spelen. De dreiging dat steeds meer vrouwen in de raad de plaats innemen van mannen bijvoorbeeld. Of de oudere garde heb ik me laten vertellen, die bang is om plaats te maken voor de jongere generatie met andere denkbeelden, en zich overbodig voelt.
Gelukkig maar dat toezichthouders en commissarissen ook mensen zijn die angstige ogenblikken kennen. Ze laten het alleen niet zien!
Je ziet het, je bent niet de enige. Stel je eens voor hoe zou het zijn als jij je angst of intuïtie daadwerkelijk in brengt in die vergadering? Ook als je gevoel soms moeilijk te verwoorden is?
En de raad accepteert die gevoelens, en doet daar ook nog wat mee. Dat zou fantastisch zijn, toch?! Dat zou je een hoop onmacht, irritaties en angst schelen.
En dat je ook durft, als dat nodig is, om tegen de heersende mening in te gaan. Door gewoon te zeggen wat jou verstandig lijkt voor het bedrijf. Dat kan alleen als je genoeg afstand houdt door ‘als een vuurtoren je licht te laten schijnen’ op het probleem.
Toonaangevende Toezichthouders hebben geleerd hoe ze in het besluitvormingsproces hun intuïtie tot zijn recht laten komen. Als dit voor jou eens de praktijk van alle vergaderingen zou worden….
Het werkelijke probleem is dat bijvoorbeeld angstgevoel of het gedrag om je in te dekken meestal onbespreekbaar blijft in de raad. Het gevolg is dat er besluiten worden genomen die veel minder effectief zijn. Dat komt omdat in veel bedrijven het rationele handelen nog altijd meer de boventoon voert. Alleen besluiten die onderbouwd worden en gebaseerd zijn op benchmarkgegevens en cijfers, worden geaccepteerd.
Dit is ontstaan als gevolg van allerlei wet- en regelgeving, die gericht is op interne beheersing en risicomanagement. De behoefte om risico’s zoveel mogelijk uit te sluiten door alles te willen beheersen, leidt ertoe dat we steeds meer controlemechanismen ontwikkelen en er ‘afvinklijstjes’ ontstaan. Dit pakt juist contraproductief uit en ik vind dat een zorgelijke ontwikkeling.
Wat er nodig is zijn toezichthouders die leren balans te vinden tussen hun ratio en hun gevoel. Je kunt leren er (bij jezelf weer) bewust van te zijn dat angst je drijfveer is op een bepaald moment en dat je leert daar met gemak mee om te gaan. Dat je ervoor zorg draagt dat de besluitvorming alle ruimte in zich krijgt om toe te staan dat jij je intuïtie kwijt kan in de vergadering.
Praten over waar je bang voor bent in de raad creëert onderlinge verbondenheid. En dat komt de discussies in de vergadering zeker ten goede. Zo kom je met minimale inspanning gezamenlijk tot een maximale én effectievere besluitvorming. Dan wordt toezicht houden plezierig, reflecterend én inspirerend voor de organisatie!
Wat zijn jouw ervaringen hiermee? Je reactie op dit artikel lees ik graag op LinkedIn, Twitter of hieronder. Dank je wel!