Van traditioneel naar waardengericht toezicht houden: ‘Wij toetsen of de strategie voelbaar is tot in de klas’

dennis van zundertWat wordt er besproken aan de koffietafel van een school? Is er ruimte voor tegengas? Vertelt een bestuurder het eerlijke verhaal en luisteren leidinggevenden daarnaar? Het zijn dé vraagstukken waar het volgens Dennis van Zundert, voorzitter van de RvT van de Lowys Porquinstichting voor onderwijs en opvang, om gaat. “Als we een transitie willen ondergaan, is het van belang dat we verder kijken dan alleen naar de harde cijfers. In ons nieuwe strategisch beleid ligt de focus op beweging”, Dennis vertelt hoe dit zich vertaalt naar de praktijk van de Raad van Toezicht. 

“Van een klassieke RvT naar waardengericht toezicht houden: die ontwikkeling maken wij door als RvT. We focussen ons niet langer op enkel de harde cijfers, maar praten over: wat gebeurt er binnen de organisatie? Wat is de maatschappelijke impact?”, legt Dennis uit.

Ruimte voor eigen invulling

Thema’s die volgens Dennis steeds vaker op de agenda staan zijn duurzaamheid, armoede onder leerlingen en de identiteit binnen een organisatie met onderwijs en kinderopvang. Maar ook vraagstukken als: voelt iemand zich thuis op een onderwijslocatie? “Het bestuur heeft een nieuwe koers uitgezet die ruimte biedt aan thema’s die verandering brengen, oftewel: beweging. Beweging voor personeel, beweging in brede educatie, maar ook beweging in leren leven. Waar staan we nu? En waar willen we naartoe? De strategie van de organisatie staat in het teken van ontwikkeling en verandering. Voor de toezichthouders is dan van belang dat medewerkers in staat zijn om deze verandering door te maken.”

‘Dit bestuur stelt uiteraard kaders, maar gaat uit van vertrouwen en autonomie en geeft daarmee veel ruimte aan teams en medewerkers.’

Op stichtingsniveau komt dit volgens Dennis samen in de besturingsfilosofie. “Wat is de rol van een bestuurder? Wat is de rol van een locatieleider? En hoe zijn zij in staat invulling te geven aan deze rol? Het bestuur stelt kaders en geeft tegelijkertijd veel ruimte aan medewerkers. Dit vraagt van leidinggevenden dat ze medewerkers in staat stellen om zich te ontwikkelen en persoonlijk leiderschap te tonen. Dat is zo’n grote verandering ten opzichte van vroeger, en heeft daarom effect op onze focus in het toezicht.” 

De weg naar verandering

toezicht houdenWij toetsen of medewerkers in staat zijn om de veranderingen op te pakken, zoals het bestuur zich heeft voorgenomen. Hoewel het simpel klinkt, wijst de praktijk ook anders uit. “Niet iedereen kan even gemakkelijk omgaan met de geboden ruimte. Veranderen is spannend en vraagt flexibiliteit. Je moet openstaan voor het onbekende. Er zijn medewerkers die daar niet in mee kunnen. Tegelijkertijd trekt het ook mensen aan die zich graag verbinden aan een organisatie die deze besturingsfilosofie hanteert.

Deze ontwikkeling heeft ook invloed op de gesprekken die wij als toezichthouders voeren met het bestuur:

  • Zijn alle leidinggevenden in staat deze verandering aan te gaan?
  • Welke informatie krijgt het bestuur uit de gesprekken met leidinggevenden, maar bijvoorbeeld ook uit exitgesprekken?
  • Hoe worden de leerlingen geholpen door deze beweging?

Een andere verandering binnen onze organisatie is dat een leidinggevende vroeger directeur was van een van onze scholen, maar tegenwoordig van een school en opvang in één. Veel leidinggevenden hebben nog een kennisachterstand op het gebied van kinderopvang, waar weer andere regels gelden. Als je ze vraagt om deze beweging in gang te zetten, dan let je er als RvT op dat het bestuur dat doet vanuit geboden ondersteuning zoals het aanbieden van bijvoorbeeld een opleiding en/of coaching. Zo kan de verandering wellicht soepeler verlopen.”

‘Het is onze rol als toezichthouder om te onderzoeken of het in de praktijk werkt’

Dennis geeft aan met regelmaat leidinggevenden uit te nodigen in de RvT. “Wij stellen ze gerichte vragen, bijvoorbeeld:

  • Waarom ben je van buiten de stichting aan boord gekomen?
  • Hoe zet jij deze beweging in gang, en welke ondersteuning krijg je daarbij?
  • Kun je sparren met collega leidinggevenden?
  • Hoe word je geholpen als iets je nog niet lukt?

Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurders om mensen in beweging te brengen en te houden, en onze rol als RvT om te onderzoeken of dat in de praktijk werkt zoals de bestuurders zich hebben voorgenomen.”

Onder ogen komen

Het nieuwe strategische beleid en onze eigen transitie naar waardengericht toezicht hebben impact op de wijze waarop we ons werk als RvT doen: “Wij bezoeken scholen en opvang zonder het bestuur, en gaan in duo’s in gesprek met leidinggevenden en medewerkers. Daarmee krijgen we een goed beeld van wat er speelt op een locatie en in hoeverre de nieuwe koers voelbaar is. We doen dit aan de hand van vragen, zoals:

  • Is er ruimte voor collega’s om te sparren?
  • Wat hebben zij nodig om hun werk goed te kunnen doen?
  • Zien we persoonlijk leiderschap ontstaan bij medewerkers?”

Erbij zijn als RvT is voor ons de sleutel tot het succes van de nieuwe koers. “Is er een breed beraad waar alle leidinggevenden en bestuur samenkomen? Dan zijn wij erbij! Wat wordt er besproken aan de koffietafel van een school? Wij zijn erbij! Hoe wordt het verhaal van het bestuur gehoord door leidinggevenden? Dat zie je alleen als je erbij bent. Dit vind ik als RvT-voorzitter een ontzettend fijne manier van samenwerken: kijk en hoor zelf wat er leeft in de organisatie en check of dit overeenkomt met wat het bestuur voor ogen heeft.”

‘Tijdens een gesprek aan de bar praat je op informele wijze met elkaar.’

Dennis is trots dat er binnen de Lowys Porquinstichting veel aandacht wordt besteed aan de ontwikkeling van medewerkers. “Elk jaar is er een studiereis waar ook wij als toezichthouders aan deelnemen. Naast een inhoudelijke component is dit ook een moment van ontmoeting. Je hebt letterlijk het gesprek aan de bar en dan praat je op informele wijze met elkaar. Hoe ervaar je de cultuur binnen de organisatie? Hoe is de sfeer?”

Voelbaar tot in de klas

toezichthouderNatuurlijk is er binnen de Raad van Toezicht ruimte voor de harde cijfers, ook op het gebied van welzijn en ontwikkeling. “De tevredenheidsonderzoeken krijgen wij ook onder ogen en de cijfers die de stichting krijgt van medewerkers, ouders en leerlingen. We vinden het belangrijk dat er ruimte is voor de zachte toetsingskaders, zoals: Hoe beleeft een medewerker werkgeluk? Hoe kijkt een collega aan tegen de ruimte die een leidinggevende hem of haar geeft?” Vanuit zijn rol als toezichthouder vindt Dennis het van groot belang dat de strategie van een bestuur voelbaar is tot in de klas. “Een bestuur zet een strategie uit en de RvT zorgt ervoor dat het bestuur op koers blijft. We kijken naar wat de bestuurders hebben bedacht en of dat daadwerkelijk merkbaar is in de klas.”

‘Het is onze rol als toezichthouder erop toe te zien dat het bestuur op koers blijft.’ 

Dennis licht toe: “Stel, een bestuurder beschrijft in de strategie dat iedereen zich elke dag moet ontwikkelen. Dan houden wij daarop toezicht door te onderzoeken:

  • Is dat dan iets wat je in de teamkamer terughoort?
  • Benoemt het team dat zij zichzelf willen ontwikkelen en opleidingen willen volgen?
  • Zie je deze ontwikkeling terug in bijvoorbeeld het lesaanbod dat wordt verspreid in de school of op de opvanglocatie?
  • Hoe vertellen mensen verhalen in de organisatie? Doen ze dat met trots op de dingen die ze gedaan hebben? Of juist niet, en hoe ga je daarmee om als organisatie?

Dat zijn vragen die we als RvT stellen, en die komen vanuit ons toetsingskader. Toetsen door er te zijn, te luisteren en te achterhalen wat er leeft in de school. En vervolgens te onderzoeken of dit ook de thema’s zijn die op de bestuurstafel liggen. Dan hebben we ons werk goed gedaan!”

Heeft deze manier van toezicht houden jouw interesse gewekt? En wil je jezelf meer verdiepen in hoe je toezicht houdt op (financieel) gedrag en merkbare issues? Schrijf je in voor de Verdiepingsmodule Toezicht op financiën & business intelligence of neem contact op met Caroline Wijntjes voor meer informatie.

 

dennis van zundertOver Dennis van Zundert
Als Dennis van Zundert in 2013, dankzij zijn jonge gezinsleven, geïnteresseerd raakt in de wereld van het onderwijs besluit hij het roer om te gooien. Hij verruilt de financiële wereld voor een baan in het onderwijs. Tegenwoordig combineert hij zijn functie als bestuurder van ‘BLICK op onderwijs’ sinds twee jaar met de rol van voorzitter Raad van Toezicht voor de
Lowys Porquinstichting. “De combinatie is heel mooi. Het versterkt elkaar: alles wat zich in het onderwijs afspeelt zie je door heel het land. De uitdagingen die ik heb als bestuurder bij BLICK, ervaren de bestuurders van Lowys Porquin ook. Je leert écht van elkaar.”

 

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *