Interview met Jan de Jong
Maar ja… daar hoor je niet te zitten als toezichthouder en gelukkig hoeft dat ook helemaal niet om waarde toe te voegen aan een organisatie. Ik wilde leren hoe ik dat als toezichthouder kan doen. Toch heeft dat me lang weerhouden om de stap opnieuw te zetten.
Want mijn eerste commissariaat bemachtigde ik in de jaren 80. Van governance codes was toen nog geen sprake en er werd ook niet gereflecteerd op onze rol en verantwoordelijkheid van goed toezichthouderschap. In feite zaten we als commissarissen op de stoel van de bestuurder en er was een groot wantrouwen ten aanzien van de prestaties van het bedrijf. Ik vond het heerlijk om de vergaderingen te leiden en de stakeholders te laten zien dat er wel degelijk oprechte aandacht voor hen bestond.
Net als 25 jaar geleden zijn organisaties afhankelijk van anderen en biedt het voordelen om beter met elkaar te gaan samenwerken. Nu nog meer dan toen. Ik zie hierin een belangrijke rol voor de toezichthouder, die de (komende) ontwikkelingen uit de omgeving integreert in het werk van de toezichthouder én actief toezicht houdt op het stakeholderbeleid van de bestuurder.
Dat mensen uit mijn omgeving mij in de rol van toezichthouder zagen acteren, verbaast me niet. Ik heb veel inzicht en vaardigheden opgedaan vanuit diverse rollen, en kan me bij maatschappelijke ondernemingen in veel posities verplaatsen. Maar ja, hoe kom je binnen?
Een oriëntatie op zowel vacatures als opleidingen deed al snel blijken dat de focus met name ligt op financieel en juridische geschoolde kandidaten en daar ligt nu net niet de kern van mijn kunnen. Bovendien: ’Ik ben misschien wel een ‘old boy’, maar tot dat netwerk behoor ik zeker niet.’
Ik koos voor het dagseminar van De Erkende Toezichthouder en kreeg al snel de bevestiging: als toezichthouder kun je wel degelijk een duidelijk eigen(tijds) profiel hebben en zo je verantwoordelijkheid als toezichthouder pakken. En dat past me. Juist die dialoog en de samenwerking aangaan met stakeholders over wat zij verwachten van de organisatie, toetsen of het loopt zoals is afgesproken en met hen in gesprek gaan over wat zij goed en gezond toezicht vinden. Kortom wat hún ideeën zijn.
Wat de bestuurder daar aan heeft? Extra ogen en oren voor de omgeving van de organisatie van toezichthouders die fungeren als klankbord en als adviseur. Juist die rol wil ik explicieter invullen.
Het dagseminar heeft een aanstekelijke uitwerking gehad, want inmiddels heb ik vrijwel de volledige opleiding gevolgd. Met de opleiding tot Toezichthouder Nieuwe Stijl in je achterzak heb je daadwerkelijk iets toe te voegen en groeit het zelfvertrouwen om daadwerkelijk te solliciteren. Ik kan het echt iedereen aanraden. Door de rollenspelen en de praktijkdilemma’s zit je ook daadwerkelijk op de stoel van de toezichthouder en dat is buitengewoon nuttig. Gedurende de opleiding word je bij wijze van spreken toezichthouder, en merk ik dat je een voorsprong krijgt op de zittende toezichthouders.
De speelwereld van openbaar bestuur en maatschappelijke ondernemingen kent zoveel facetten en daar ligt mijn stiel door de jaren heen, daar ligt mijn focus. De combinatie met toezichthouder nieuwe stijl maakt dat ik er helemaal klaar voor ben om deze rol te vervullen.
Bovendien ben ik gewoon een aardige meneer…