De Erkende Toezichthouder heeft een nieuw concept ontwikkeld dat een forse bijdrage levert aan de professionalisering van je RvT of RvC:
de schaduwtoezichthouder en de SchaduwRvT®.
Talentvolle toezichthouders die onze opleiding hebben afgerond, hun eigen visie op toezicht hebben ontwikkeld en hun droomcommissariaat hebben gedefinieerd, sluiten zich voor minimaal een jaar aan bij een RvT die behoefte heeft aan ondersteuning bij het ontwikkelen van toezicht nieuwe stijl.
Uit eigen onderzoek blijkt namelijk dat RvT’s hier behoefte aan hebben en dit een heel aantrekkelijke manier van werken vinden. Waarom het concept zo goed aansluit bij de dagelijkse praktijk, legt Ingeborg Hoogstrate – van der Molen uit. Ingeborg is zelf ook toezichthouder en heeft niet alleen haar eigen zoektocht ondernomen naar vernieuwend toezicht, maar onderzocht vanuit De Erkende Toezichthouder ook bij RvT’s en RvC’s de behoefte aan ondersteuning, vanuit hun wens een volgende stap te zetten in hun professionalisering.
Toezichthouder Ingeborg Hoogstrate – van der Molen vertelt: ‘In de zes jaar dat ik nu toezichthouder ben, had ik graag af en toe een sparringpartner gehad die mij van advies voorzag. Een sparringpartner buiten mijn RvT. Iemand die eens een balletje opgooide over zaken waarvan hij/zij dacht dat het wellicht interessant was om verdieping te zoeken als gehele RvT. Of die simpelweg de vraag stelde: waarom doen jullie dat zo?
Ik had namelijk behoefte aan reflectie op ons eigen proces en op de onderwerpen waar wij als RvT mee bezig waren. Als een soort ijkpunt voor onze toegevoegde waarde als toezichthouder. Met het concept van schaduwtoezichthouder zoals De Erkende Toezichthouder dat nu heeft ontwikkeld ben ik erg blij, want het komt helemaal tegemoet aan deze behoefte.
Ik illustreer dat aan de hand van mijn ervaringen.
Veeleisend takenpakket
Toezichthouders staan voor vele uitdagingen. De dynamiek rondom toezicht houden vraagt om een professioneel team van toezichthouders dat het maatschappelijk belang voor ogen houdt en tegelijkertijd de uitgangspunten van de organisatie waarborgt. Dit vraagt van toezichthouders dat ze:
- vernieuwend durven zijn
- aandacht hebben voor professionalisering
- met hun RvT een eigen visie op toezicht formuleren
Als RvT ga je aan de slag met je toezichtvisie. Maar hoe doe je dat en waar haal je daarbij je informatie? Hoe weet je als RvT dat je met de juiste dingen bezig bent? En als je merkt dat je kennis ontbeert over een bepaald onderwerp, zoals technologische ontwikkelingen, waar haal je die dan?
Hoe zie je wat je niet ziet? Hoe weet je wat je blinde vlekken zijn?
Ofwel: waaruit bestaat je eigen raadsschaduw en hoe ga je daarmee om?
De juiste mensen verzamelen is niet genoeg
Het bieden van een kijkje in onze keuken en het kijken in andermans keuken was ons in het zoekproces naar onze schaduwgebieden zeer welkom, ook al was dit niet met elke RvT gemakkelijk te regelen. We verzamelden mensen om ons heen, huurden waar nodig deskundigheid in, professio-naliseerden onszelf en gingen sparren met andere toezichthouders. Hoewel het ons ook het een en ander bracht, gaf het mij toch dikwijls het gevoel dat deze externe partij(en) geen onderdeel uitmaakten van ons proces en ons ook niet kende(n). Daardoor was het advies, zij het zinvol, niet altijd geheel ‘op smaak gebracht’.
Op zoek naar vernieuwing
Hoe wilde ik het dan wel? Hoe probeerde ik onze eigen schaduw te identificeren? En hoe kon ik hierbij vernieuwen? Voor de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorg en Welzijn (NVTZ) ben ik mij een aantal jaar geleden gaan inzetten voor vernieuwend toezicht en fris bloed in toezicht. Met een aantal enthousiastelingen pakte ik de uitdaging op om met andere toezichthouders, die zichzelf ook vernieuwend achtten, het gesprek aan te gaan over hoe je kunt vernieuwen. Dat leidde tot veel initiatieven, maar tot weinig concrete manieren om inzicht te verkrijgen in waar je nu staat als RvT. De zelfevaluatie biedt kansen, maar ook die geeft niet 100% inzicht in de eigen schaduw.
Vernieuwen = knokken
Na mijn zoektocht met de commissie kwam ik terecht bij een Broedplaats over vernieuwend toezicht die georganiseerd was door De Erkende Toezichthouder. Na afloop sloot ik me met een aantal mensen aan bij het initiatief van organisator Caroline Wijntjes, om de Broedplaats een vervolg te geven. In de periode van een jaar die daar op volgde, heb ik veel geleerd. Wil je iets vernieuwends doen, dan moet je daarvoor knokken.
Het kost tijd om ideeën bekend te maken en mensen te laten ervaren wat de meerwaarde is. Bovendien is echte vernieuwing moeilijk. In de spiegel durven kijken als RvT en als toezichthouder, en een externe persoon toelaten in je RvT, zijn lastige zaken. Daarom ben ik zeer blij met het initiatief van De Erkende Toezichthouder van de schaduwtoezichthouder. Hij of zij brengt nieuw bloed in je RvT! Het zijn gemotiveerde professionele mensen die kunnen helpen in de ontwikkeling naar nieuw toezicht en die van meerwaarde zijn, juist vanuit hun schaduwpositie.
Voordelen schaduwtoezichthouder
Een schaduwtoezichthouder is géén trainee of stagiaire, maar gaat veel verder. Vergelijk het met een kandidaat-notaris of een arts-assistent: hun opleiding hebben ze helemaal voltooid. Schaduwtoezichthouders kunnen direct toegevoegde waarde leveren in de RvT, en vanaf de start voor minimaal een jaar je RvT versterken en ondersteunen bij een professionaliseringsvraagstuk of een bepaalde doelstelling. Dat is mogelijk omdat schaduwtoezichthouders via hun opleiding al een individueel traject hebben doorlopen, gericht op wie zij zijn als toezichthouder. Bovendien hebben ze geleerd hoe je nieuw toezicht inhoud en vorm kunt geven.
Een schaduwtoezichthouder is nog geen toezichthouder en dat biedt wat mij betreft vele voordelen. Want wat deed ik als toezichthouder toen ik nieuw binnenkwam? Ik stelde vragen. En dát is precies wat een schaduwtoezichthouder ook zal doen. Waarom doen jullie de zaken op deze wijze? Hoe willen jullie je toezicht verder ontwikkelen en vernieuwen?
Ervaringen delen
Ik ben heel erg benieuwd hoeveel en welke RvT’s gebruik gaan maken van deze mogelijkheid. Ik wil je bij deze van harte uitnodigen je ervaringen met ons allen te delen, zodat meer RvT’s ruimte en tijd krijgen om zich te kunnen focussen op hun professionalisering door gebruik te maken van de meerwaarde van deze schaduwtoezichthouder.’
Door gastblogger Ingeborg Hoogstrate – Van der Molen
eigenaar JUSTthIS juridisch & informatieadvies
toezichthouder Woonzorgcentrum Groot Hoogwaak
LinkedIn profiel
Meer informatie over de schaduwtoezichthouder? Bekijk het onderwerp Ondersteuning voor de Raad van Toezicht op onze website,
of neem contact op met Caroline Wijntjes.