Goed toezicht op vernieuwingsprocessen: 5 principes

 

Waar loop je als toezichthouder tegenaan als je goed toezicht wilt houden op vernieuwingsprocessen? In dit artikel beschrijven we vijf principes die je daarbij kunt inzetten.  Wanneer je als toezichthouder nieuwe wegen wilt inslaan, voor jezelf of binnen de organisatie waarop je toezicht houdt, zijn er verschillende zaken belangrijk: wat wil ik ermee bereiken, wat heb ik daarvoor nodig, wat kan ik bijdragen en wat is het resultaat? Je kijkt naar je expertise en ervaring, zet je competenties op een rijtje, leest je in, voert verkennende gesprekken en kijkt wat jouw organisatie nodig heeft, specifiek in deze tijd. 

Alle zeilen bijzetten

Wat er op dit moment bij organisaties uitspringt, is dat je met je collega’s voor grote veranderopgaven staat. Dat geldt voor de samenleving in z’n geheel en ook voor individuele organisatie. Het betekent niet alleen het nodige voor de regelgeving in organisaties, maar heeft ook impact op de cultuur. We weten allemaal dat de algemeen menselijke reactie op verandering in eerste instantie vaak niet enthousiast is.

toezicht op vernieuwingsprocessenOok voor RvT’s en RvC’s betekent dat nogal wat. Veel RvT’s bestaan uit een mix van toezichthouders klassieke stijl en nieuwe stijl. Dat kan een uitdaging zijn, zeker in een dynamische omgeving en in een context van verandering. Alle zeilen moeten dan bijgezet worden om ervoor te zorgen dat je samen een goed team bent en blijft. Kortom, juist dán hebben RvT’s vernieuwingskracht nodig.

Profieloverstijgend

Hoe kun je als toezichthouder deze behoefte aan vernieuwingskracht mobiliseren om goed toezicht te blijven houden? Wat heb je nodig om invulling te geven aan die vernieuwingskracht? We kunnen dat in vijf principes uitleggen. Het gaat namelijk verder dan bijvoorbeeld weten of je generalist bent of specialist. Je gaat op een andere manier naar je eigen talenten kijken.

Principe 1 – Kansen zichtbaar en tastbaar maken

vernieuwing en kansenWij horen van organisaties wel de wanhoopskreet: ‘Er gebeurt zoveel. Het is een worsteling om een ordening aan te brengen, er zijn digitale ontwikkelingen, de ICT-mogelijkheden breiden zich uit en ook duurzaamheid vraagt onze aandacht.’
Als toezichthouder is het in zo’n situatie van groot belang dat je de impact en kansen voor vernieuwing voor de organisatie zo specifiek mogelijk weet te duiden. Je weet met je kennis, inzicht en het voeren van de juiste discussies een ordening aan te brengen en adviezen te geven die tastbaar zijn.

Principe 2 – De kracht kennen van de mensen in de organisatie

Vernieuwing gaat gepaard met verandering. Vaak ook met een cultuurverandering. Het is dus nodig om te weten wat veranderingen doen met mensen. Waar gaat het geruisloos en waar schuurt het? En hoe toets je de veranderkracht van de organisatie als geheel? Timing en tempo zijn daarbij van groot belang. Is de bestuurder zich dat voldoende bewust en doet die daar wat mee? En hoe verhoudt zo’n vernieuwingsproces zich tot deadlines binnen en buiten de organisatie?

Principe 3 – Weten wat de positie van de organisatie is

positie van de organisatie bij vernieuwingHet is belangrijk om niet alleen de organisatie goed te kennen, maar ook inzicht te hebben in het eindplaatje en de positie ten opzichte daarvan. Daar hoort ook bij dat je weet welke stappen haalbaar zijn en welke belangen en krachten er spelen binnen het afgesproken tijdspad. De verschillende fasen van veranderprocessen, van begin tot eind, hebben dus geen geheimen meer voor een toezichthouder met vernieuwingskracht.

Principe 4 – Kracht van informatie kennen

Goede communicatie bij veranderingen is een kunst op zich. Implementatie van vernieuwingen vraagt een doordachte communicatiestrategie. Medium, moment, dosering, toon, aandacht voor alle lagen in de organisatie; het zijn allemaal aspecten die, mits goed ingezet, een krachtig middel vormen om de organisatie mee te nemen. Het gaat er dus niet alleen om of die informatie jou als toezichthouder wel bereikt of dat je die ergens anders moet halen, maar ook dat je toetst of de communicatie verloopt zoals de bestuurder zich had voorgenomen.

Principe 5 – Oog hebben voor borging

borging vernieuwingEen veel voorkomende valkuil bij het doorvoeren van vernieuwingen is het gebrek aan borging ervan in de organisatie. Het gaat dus niet alleen om het monitoren en ondersteunen van de beweging als RvT, maar een toezichthouder moet er ook op toezien dat de continuïteit van vernieuwingen gewaarborgd is in de staande organisatie. Met name als het gaat om de borging van verandering van gedrag.

Tot slot

Je ziet dat deze vijf principes de traditionele portefeuilles voor toezichthouders zoals ICT, HRM, juridische zaken of financiën overstijgen. Wat je rol ook is binnen een RvT, als je kennis van en ervaring hebt met veranderprocessen, is dat een bijzonder waardevolle competentie voor organisaties die voor een grote veranderopgave staan. Herken je jezelf erin? Dan ben je als (aankomend) toezichthouder van harte welkom bij De Erkende Toezichthouder!

Meer weten over het vak van toezichthouder en onze opleidingen? Bekijk de basismodule Op weg naar nieuw toezicht, op locatie of als online opleiding. Je kunt je ook meteen inschrijven.

Heb je vragen, stel ze gerust en neem contact op
met Caroline Wijntjes.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *