Praktijkvoorbeeld vernieuwend toezicht.
Als ervaren bestuurder/interimmanager én toezichthouder is Martje Kieft gewend om aan verschillende kanten van de tafel te zitten. Het typeert haar, want al vroeg was ze 
geïnteresseerd in het functioneren van organisaties, de rol die mensen daarin spelen en hoe je met die kennis bepaalde zaken beter kunt aanpakken. Gevraagd naar hoe ze zichzelf omschrijft als toezichthouder, antwoordt Martje: ‘Ik ben een praktische, nuchtere en gedreven commissaris. Ik let scherp op de relatie bestuur en RvC en op de effectiviteit van de RvC. Als voorzitter van een remuneratiecommissie hecht ik aan evenwaardigheid in het overleg met het bestuur, zonder de helderheid te verliezen dat de RvC de werkgever is. Ik kan ook heel direct zijn als dat nodig is.’
Deze combinatie van eigenschappen, drijfveren en ervaring maakt Martje Kieft bij uitstek de geschikte persoon om tijdens de tweede editie van de Broedplaats Vernieuwing in Toezicht de verdiepende workshop ‘Beïnvloed jij als toezichthouder de organisatie, of beïnvloedt de organisatie jou?’ te leiden.
Brede ervaring en interesse
Haar ervaring heeft ze bovendien opgebouwd in verschillende sectoren. In haar werk richtte ze zich op (interim) bestuur en management voor de overheid en aanverwante organisaties. Ze zat in het bestuur van de club van parachutisten. Als toezichthouder was ze betrokken bij het Groninger Museum en bij Stichting Huis (organisatie in Groningen voor thuis- en daklozen) en was ze RvC-lid bij woningbouwcorporatie Mitros (tot 1 juli 2016). Ze zat in de commissie Wonen en was voorzitter van de remuneratiecommissie. Tot half november was ze voorzitter van de commissie die de nieuwe leden van het bestuur werft , bij de Vereniging van Toezichthouders voor Woningcorporaties. Martje is nu 70, vindt dat het tijd wordt voor een nieuwe generatie toezichthouders, maar draagt daar graag haar steentje aan bij door haar kennis en ervaring te delen en doet dat onder meer in de Broedplaats.
Analytisch vermogen en scherpe blik
Commissaris worden was voor haar nooit een doel op zich, maar een logisch vervolg van haar analytisch vermogen en scherpe blik. Daardoor zag ze kansen om zaken te verbeteren. Gevraagd naar waar ze voor staat als toezichthouder en hoe ze dat invult, antwoordt Martje: ‘Ik hecht zeer aan openheid, transparantie, de goede discussie voeren over de goede onderwerpen, kijken op hoofdlijnen en af en toe de diepte induiken. Ook in de RvC moeten de leden elkaar in de ogen kunnen kijken en elkaar heldere feedback geven. Ik heb geprobeerd een bijdrage te leveren aan meer aandacht voor inhoud in de RvC. Vaak voeren de financiën de boventoon en zijn ze leidend bij de discussie over de inhoud. Daar kom je niet verder mee.’
Verandering door op de fiets te stappen
Martje Kieft is ook een groot voorstander van direct contact met medewerkers en klanten en van daadwerkelijk zelf kijken naar de producten van een organisatie. Dus om ook de omgeving en de prikkels van buitenaf nadrukkelijk te betrekken bij het toezicht en niet alleen af te gaan op de informatie van de bestuurder. De RvC van Mitros vulde dat in door 
op de fiets te stappen en het woning(bezit) te bekijken. Dat leverde dusdanig andere informatie op dat een koerswijzing het gevolg was. Bij de RvC én bij de bestuurder. De relatie tussen RvC en bestuurder veranderde. Er werden nieuwe verbindingen gelegd. Er kwam een ander type toezichthouder in de RvC. Vernieuwingen werdekwamen versneld op gang. Kortom, een andere manier van informatie verzamelen had grote gevolgen, die ook een structureel karakter hadden. De vraag: wie beïnvloedt wie? is Martje Kieft dus op het lijf geschreven.
Vernieuwend toezicht
Het praktijkvoorbeeld van Mitros maakt duidelijk wat de kenmerken van vernieuwend toezicht zijn voor Martje Kieft: ‘RvC’s staan minder op afstand, zijn meer partners van de directie, waarbij ze oog hebben voor het verschil in rol. Ze hebben goed contact met (een deel van) de stakeholders en ondersteunen de directie als dat nodig is. Ze doen hun werk beter, zijn steeds goed voorbereid, verrichten meer voorwerk in commissies, zijn beter opgeleid en zijn alerter op good governance (ook bij zichzelf). ’Wanneer aankomende toezichthouders dit harte nemen, een opleiding volgen, stage lopen, en een branche kiezen waar hun hart ligt, dan zijn alle voorwaarden aanwezig voor vernieuwend toezicht.’
Meer weten over het beïnvloeden als toezichthouder in wisselwerking met de organisatie en de visie van Martje Kieft? Dat kan! Kom dan naar onze Broedplaats Vernieuwing in Toezicht op 1 februari in Zwolle.
Gastblogger:
Jellie J. Tiemersma,
eigenaar Personal Too – management consulting